Wat spreekt meer tot de verbeelding dan puffende en sissende stoomlocomotieven? Stoere, stevige treinen die heel de wereld doorkruisen. Rond 1900 begrijpen de gebroeders Märklin als geen ander de magie van de stoomtrein. Zij beginnen hun nu wereldberoemde schaalmodellen te bouwen. Heel populair en kostbaar speelgoed. En ook gewilde objecten voor verzamelaars. De prachtige verzameling van Frank Huisman uit Almere Haven is van 16 maart t/m 15 september 2019 te bewonderen in het Museum van de 20e Eeuw in Hoorn. Er zijn vele schitterende Märklin-producten uit de periode 1900-1940 te zien.
De firma Märklin wordt ruim 130 jaar geleden toonaangevend in het maken van speelgoedtreinen. De Duitse speelgoedfabriek begint rond 1880 met het fabriceren van modeltreintjes. Die rijden niet op rails, maar moet je voorttrekken met een touwtje. In 1891 presenteren de Märklin-broers de eerste modeltrein met uitbreidbare rails. Het is dan nog een locomotief die je met een sleutel op moet winden.
Al snel introduceert Märklin de stoomlocomotief. De treintjes rijden echt op stoom. Na de stoom komt de elektrische aandrijving. Dat is in huis een stuk handiger. Alles is dan uitgevoerd in de maat Spoor 1, dat is schaal 1:32. Een stoomlocomotief is op die schaal al snel 45 centimeter lang. Met wat wagons erachter en je zit zó op een meter of drie. Heel mooi, maar als speelgoed een beetje groot én kostbaar. Alleen rijke mensen met grote huizen kunnen zich de ‘miniatuur-treinen’ voor hun kinderen veroorloven.
Märklin ontwikkelt daarom Spoor 0, schaal 1:45. De modellen worden zo ongeveer 1/3 kleiner. Dat is wat praktischer, maar nog steeds best fors. Net als de prijzen. Voor een beetje locomotief betaal je in 1930 ongeveer 80 gulden. Daarvoor moet een arbeider een half jaar werken! Het blijft speelgoed voor rijkeluiszoontjes en -dochtertjes. Het kost dus een paar centen, maar dan heb je ook wat.
“Het is heel goed gemaakt”, zegt verzamelaar Frank Huisman. “Er komt steeds meer oog voor de technische details. Het blik, het lakwerk, de motoren, alles wordt beter en mooier.” Uit de periode 1900-1940 bouwde Frank Huisman een imposante Märklin verzameling op. Niet alleen treinen met restauratie- en slaapwagons en rails, maar ook stations, kiosken, lantaarnpalen, poppetjes, buffetwagens, circuswagentjes, bankjes en ga zo maar door. Er staat zelfs een heel muziekkorps in een van de vitrines. Je komt haast ogen tekort.
“Nee, ik laat de treintjes thuis niet rijden”, zegt Frank Huisman, “maar ik wil graag dat zoveel mogelijk mensen van mijn verzameling kunnen genieten. Dus toen het Museum van de 20e Eeuw het aanbod deed voor een tijdelijke expositie, zei ik al snel ja.” Op 16 maart opent de tentoonstelling in het museum waar voor jong en oud veel te zien en te beleven valt. Natuurlijk kunnen bezoekers met treinen rijden. “Wist je trouwens dat Märklin ook speelgoedauto’s en minifornuisjes maakte? Ook die zijn in het museum te bewonderen”, aldus de trotse verzamelaar.
Museum van de 20e Eeuw, Krententuin 24, Oostereiland. Zie voor meer informatie www.museumhoorn.nl
Foto’s voor de pers: https://www.museumhoorn.nl/pers
